Monthly Archives: april 2016

Achter Mejuffrouw Modinette schuilt een bescheiden jongedame met een uitgesproken mening over duurzaam biologische kleding. Met haar groene naaiatelier probeert Annet de wereld een klein beetje te verbeteren.

—

De omslag
‘Vijf jaar lang heb ik als woon- en trajectbegeleider dagbesteding bij de maatschappelijke opvang gewerkt. Ik ben zelf weggegaan vanwege de werksfeer, die zo ontzettend bepaald werd door de bezuinigingen. Steeds meer collega’s die werden ontslagen, dat doet iets met je. Bij een andere instelling kon ik terecht voor een tijdelijke baan, maar daar werd uiteindelijk mijn contract niet verlengd. Ik werd mijzelf bewust dat ik niet mijn hele leven wilde solliciteren op een baan waarvan je weet dat die toch van tijdelijke aard zal zijn, dus ging ik op zoek naar iets met een lange levensduur, waarin ik mijzelf kon blijven ontwikkelen.’

Hét moment voor Annet om voor zichzelf te beginnen. ‘Toch speelde ondernemen stiekem al langer in mijn hoofd. Samen met Eline van HAP zijn er plannen geweest voor een vintage koffiezaakje en ik heb een tijd lang gekeken naar de mogelijkheden van een webshop met vintage herenkleding. In mijn ogen een gat in de markt, maar de grote financiële investering die hierbij zou komen kijken zag ik niet zitten. En omdat ik liefst ook een sociaal aspect erbij betrek en niet vijf dagen alleen wil zitten, is het idee ontstaan om een naaiatelier te starten waar ik zelf kleding kan maken maar ook les kan geven. In de toekomst wil ik ook nog iets voor kwetsbare mensen gaan doen, bijvoorbeeld ex-daklozen een opleiding bieden en samen dingen te gaan maken om te verkopen. `Maar dat is nog wel toekomstmuziek.’

Creativiteit is mijn rode draad
Droomde je vroeger al over een eigen zaak? ‘Ik ben altijd creatief bezig geweest. Meedoen aan tekenwedstrijden en knutselen met van alles. Mijn vader is ook ondernemer, daarvan krijg je wel mee dat je het wel kunt gaan doen en er je brood mee kunt verdienen. Na de HAVO heb ik twee jaar kunstacademie gedaan, maar ik merkte dat ik niet echt een kunstenaar was. Mezelf verkopen vind ik best een uitdaging en ik denk dat je als kunstenaar wel een heel sterk gevoel over je eigen werk moet hebben om daar verder mee te komen. Ik heb de overstap gemaakt naar een SPH-opleiding, waarbij ook dat stukje creativiteit weer terug kwam. Tijdens die opleiding ben ik begonnen met naaien. Het is iets wat ik meteen heel leuk vond en steeds leuker ben gaan vinden.’

De centjes maken het spannend
Maak je jezelf wel eens zorgen? ‘Naast Mejuffrouw Modinette heb ik nog een andere baan, omdat ik die inkomsten echt nog wel nodig heb. Ergens is dat een luxepositie, maar het houdt ook de groei van mijzelf en mijn bedrijf een beetje tegen. Als ik puur op mijn bedrijf zou moeten draaien, dan zou ik dat wel heel spannend vinden. De zekerheid die je bij een werkgever hebt is wel heel prettig. Ik heb een aansprakelijkheidsverzekering voor ondernemers, dus als ik een jurk verpest dan krijg ik die schade wel vergoed. Maar ik heb bijvoorbeeld geen arbeidsongeschiktheidsverzekering. Die kosten zijn gewoon niet te doen, dus dat zijn dingen waar ik me wel eens zorgen om maak. Nu ik werk erbij heb zijn die zorgen echt een stuk minder. Toch vind ik het zelfstandig ondernemen een leuke uitdaging, maar ik pak het voorzichtig aan, zo ben ik nu eenmaal.’

Grappige vragen
‘Naast de kinderlessen geef ik workshops en doe ik reparaties voor bedrijven en particulieren. Zo krijg je soms ook hele grappige vragen. Bijvoorbeeld toen ik op Effect Festival stond, ben ik door een man benaderd die iemand zocht om kippenluiers te maken. Die bestelde hij in Amerika, maar in Nederland kon hij ze nergens vinden. Of een jongeman die onlangs een broek bij mij heeft gebracht, die werkelijk van reparaties aan elkaar hing. Hij liet alle scheuren maken en inmiddels was het een heel kunstwerk geworden. Hij heeft er zelfs één thuis, die nog meer reparaties heeft ondergaan en door hemzelf is omgedoopt tot zijn kunstwerkbroek. Nu komt hij binnenkort weer met een stapeltje reparaties en dé kunstwerkbroek, dus ik ben heel benieuwd. Ik vind het mooi om te zien dat iemand zoveel aandacht besteed aan het behouden van een kledingstuk.’

Weggooimaatschappij
Hoe kwam het ‘groene’ erbij? ‘Het was voor mijzelf gewoon logisch om alles groen te doen en met duurzaam textiel te werken. Ik heb het gevoel dat daar nog heel weinig aandacht voor is. Er zijn weinig mensen die weten wat voor vervuiling er achter het maken van kleding schuil gaat. Daarnaast nog de kinderarbeid die erbij komt kijken, dat vind ik echt heel triest. Sinds ik de documentaire ‘De slag om de klerewereld’ heb gezien, koop ik echt geen kleding meer van grote ketens zoals H&M. Het zou wel goed zijn als dat meer bekend wordt. Tijdens mijn lessen probeer ik uit te leggen wat het verschil is tussen biologisch en gewoon katoen. Dat het minder milieu vervuilend is en dat er geen kindjes op een biologische katoenplantage werken is voor velen nieuw.’

‘Als je ziet wat mensen soms weggooien omdat er bijvoorbeeld een knoopje af is, dan heb ik daar heel veel moeite mee. Het is echt twee minuten werk om een knoopje aan te zetten. Mensen kunnen veel zuiniger met kleding zijn en van oude dingen nieuwe dingen maken. Dat laat ik ook veel in mijn lessen terugkomen, bijvoorbeeld van de mouwen van een oude wollen trui beenwarmers maken. Sommige kinderen hebben daar eerder bij stil gestaan, maar voor anderen is hergebruik echt een hele nieuwe dimensie. Ik probeer niet te belerend te zijn in wat groen is en wat niet, ik wil mensen echt niet afschrikken. Maar ik wil wel informatief zijn en een alternatief kunnen bieden.’

Eigen kledinglijn
Heb je ambities om een eigen biologische kledinglijn op de markt te brengen? ‘Ja, dat zou ik wel heel leuk vinden als ik een atelier heb waar meerdere mensen kunnen werken, zodat je productie kunt draaien. Samen met twee vriendinnen heb ik er wel eens over gebrainstormd. De ene is schoenmaker en de ander doet stadslandbouw. Het idee was om een soort kledingstuk of maatpak te maken op basis van een eigen vlasakker in Den Bosch waar stof van gemaakt kan worden. Op die manier kunnen we de productie helemaal zelf doen. Het meisje dat schoenen maakt, gebruikt heel veel gerecycled leer, dus op die manier kunnen we een outfit maken die lokaal en duurzaam is gefabriceerd. Dat zou echt heel leuk zijn, maar is tot nu toe bij een fantasie gebleven tijdens een gezellig avondje samen. De tijd om het daadwerkelijk uit te voeren is tot nu toe gewoon te beperkt.’

Vindbaarheid
Hoe benader je jouw doelgroep? ‘Soms ga ik echt gericht adverteren, zoals de website Kidsproof waar veel mensen op kijken voor activiteiten met kinderen. Maar ook standjes op markten en festivals werken goed. Qua verkoop levert het niet zo heel veel op, maar wel qua acquisitie want je hebt echt even de tijd om met mensen in gesprek te gaan. Dan hebben zij ook een idee wie je bent en waar hun kinderen terecht zullen komen. Inmiddels merk ik dat de mond tot mond reclame goed haar werk doet. Kinderen nemen bijvoorbeeld een vriendinnetje mee, die vervolgens ook weer op les blijft. Ouders zijn echt enthousiast en vragen zelfs of ze voor mij kaartjes uit mogen delen of een poster op school mogen hangen, super lief. Het helpt natuurlijk ook mee dat naailes op dit moment heel geliefd is en dat ik via Google in Den Bosch het enige vindbare naaiatelier met kinderlessen ben.’

Grootste leerpunt
‘Een grote valkuil voor mijzelf is dat ik eigenlijk te makkelijk ‘ja’ zeg wanneer ik door mijn andere werk wordt gebeld. Er zijn twee dagen die ik in ieder geval heb gereserveerd als mijn bedrijfsdagen, maar als ze vragen of ik echt niet kan omdat ze heel erg omhoog zitten, dan geef ik snel weer toe. Dat is op dit moment wel mijn grootste leerpunt: een goede balans vinden, zodat mijn bedrijf niet naar de achtergrond verdwijnt. Heel veel dingen leveren in eerste instantie niet zo veel op, dus je moet het jezelf wel echt gunnen om die tijd ervoor te claimen.’

‘Mijn ideaal zou zijn als ik het komende jaar twee dagen in de week Mejuffrouw Modinette kan doen en dan drie dagen een baantje erbij. Als ik dat in het begin kan volhouden, hoop ik dat ik over een jaar nog een dag erbij kan gaan pakken. En in de toekomst fulltime zou wel te gek zijn, zodat ik dan ook een stukje sociaal werk in mijn atelier kan gaan doen. Ik zou heel graag met maatschappelijk werk mensen een steuntje in de rug willen geven met een nieuw doel in hun leven.’

Sinds februari 2015 is Annet Swart vol enthousiasme aan het bouwen aan haar eigen groene naaiatelier: Mejuffrouw Modinette. Super leuk voor kindernaailessen, workshops of gewoon het repareren of vermaken van je kleding. Lekker duurzaam dus! En deze maand viert Mejuffrouw Modinette feestelijk haar eerste verjaardag.

> mejuffrouwmodinette.nl
> facebook.com/mejuffrouwmodinette

Tekst: Kris Borstel
Fotografie: Heidrun Klos
Meer #ruimdenkers op de projectpagina en het Facebookalbum van RUIM.

Voor vele Bosschenaren is Chris Verwoerd een bekend gezicht. Is het niet van de bloemen op de markt, dan ken je hem wel van Eetbar DIT of juist van zijn eigen Bar35, een van de beste hamburgertenten van Nederland. Zijn droom is om hier in Den Bosch een grote foodhall te starten, samen met jonge ondernemers.

—

Mensenmens
‘Op mijn veertiende ben ik begonnen in de afwas bij Cas Spijkers. Mijn moeder werkte daar en ik werd aangenomen voor twee gulden vijftig per uur. Het ging mij niet om het geld, ik vond het echt fantastisch om daar te zijn en mocht zelfs een beetje mee snijden. Ook tijdens mijn studie tuinarchitectuur heb ik altijd een bijbaantje in de horeca gehad. Eenmaal klaar met studeren wist ik al snel dat tuinen ontwerpen mij niet heel gelukkig zou maken. De hele dag aan de tekentafel en het idee dat ik mijn klanten maar een paar keer per maand zag, leek niet de ultieme baan voor mij. Ik wilde gewoon tussen de mensen zijn.’

Waar heb je een omslag kunnen maken? ‘Dat is heel toevallig gegaan. Samen met een vriend ben ik met de organisatie van het Levenslied op de markt gaan helpen. Ik bemoeide mij met de sponsoring en zo kwam ik in gesprek met Niek van de Veer, die als bijdrage de bloemen wel beschikbaar wilde stellen. Zijn bloemenstal op de markt sprak mij aan, we raakten verder aan de praat en hij stelde voor dat ik het over kon nemen. Zodoende ben ik in het bloemen-avontuur gestapt, al kon ik net een roos van een tulp onderscheiden.’

Commercieel bloed
‘Vooral het ondernemen heeft mij bij de bloemenstal het meest geboeid. Je bedenkt een concept, rolt het uit en bent helemaal blij als het werkt. Ook spelen met de cijfers vind ik interessant, van kleins af aan. Op de basisschool verkocht ik bijvoorbeeld gameboy spelletjes, die ik van mijn neef had gekregen. Er is ook een periode geweest dat iedereen een pasfoto van elkaar wilde hebben: iets wat ik nooit heb begrepen, maar wel commercieel heb opgepakt. Ze mochten namelijk mijn pasfoto kopen voor een kwartje, dan had ik toch weer een paar gulden verdiend.’

‘Na 5,5 jaar liep de samenwerking met Niek van de Veer niet zo prettig meer en heb ik alles aan hem terug verkocht. Al snel werd ik door Bavaria gebeld voor een functie als vertegenwoordiger. Mijn zoontje was net geboren, dus ik was niet meteen enthousiast. Maar er moest toch geld verdiend worden, dus heb ik de baan aangenomen. Vanaf het begin merkte ik dat het niets voor mij was. Bavaria is een prachtig mooi bedrijf met leuke collega’s, alleen het is een wereld met aparte ‘manieren’ en dat past simpelweg niet bij mij.’

Eindelijk op mijn plek
‘Na anderhalf jaar Bavaria ben ik benaderd door Jacques van Geffen om bij eetbar DIT te komen werken. Daar was ik meteen al veel meer op mijn plek. Ik mocht een plan bedenken hoe we efficiënter konden gaan werken en de inkoop kwam groten-deels op mijn schouders terecht, waardoor ik weer meer met de cijfertjes bezig was. Toen wist ik: ‘Dit is wat ik wil doen!’ Op het moment dat dit pand in de Lepelstraat vrijkwam, heb ik Bart van Dijk (Villa Fleurie, Rosmalen) benaderd of hij mee in wilde stappen. In twee minuten besloot hij dat hij mee wilde doen! Hij geloofde in mijn idee en we zijn direct vol gas gegaan.’

‘Bart heeft precies de kwaliteiten die ik niet heb en andersom natuurlijk. Dus dat werkt echt heel goed, we weten van elkaar waar we goed in zijn en laten elkaar daarin vrij. We houden wel duidelijk de scheiding dat hij het gezicht van Villa Fleurie is en ik van Bar35, maar op de achtergrond helpen we elkaar. Hij is het beste wat mij qua compagnonschap is overkomen. Het is natuurlijk ook heel fijn dat het vanaf dag één erg goed gaat, dat onderneemt een stuk makkelijker. Toch, als ik dit morgen weer over zou moeten doen, zou ik het toch heel anders aanpakken. Je leert zo ontzettend veel.’

Slapeloze nachten
‘Zeker in het begin had ik regelmatig slapeloze nachten. Er komt zoveel op je af: een huurpand, een brouwerij, personeel, een compagnon, de gasten en de zorg dat de tent vol zit. Het is een flinke uitdaging om iedereen constant tevreden te houden, maar dat is wel waar ik voor ga. De lat leg ik erg hoog voor mijzelf; ik lig er al wakker van als één klant een vervelende avond heeft gehad. Gelukkig leer ik het wel steeds meer te relativeren en hou ik me vast aan al die gasten die wél een fijne avond hebben gehad. Het feit dat ik bezig ben met de kleinste details heeft in mijn ogen wel degelijk nut, want dat heeft mij gebracht waar ik nu ben.’

‘Inmiddels hebben we al twee keer verbouwd, omdat de indeling toch niet naar mijn zin was. Voordat ik begon ben ik bij veel burgerbars in Nederland gaan kijken hoe het eraan toeging. De trend die ik zag was dat men snel met z’n tweeën een burgertje eet en weer doorgaat. Uiteindelijk blijkt dat hier de gasten graag langer blijven, vaak in grote groepen reserveren en er ook nog een borrel aan vast plakken. Dat vroeg om een andere opstelling. De open keuken is wel gebleven. Ik vind het gewoon heel belangrijk dat je bij een restaurant in de keuken kunt kijken. Je kunt het in deze tijd naar mijn idee ook niet meer maken om een gesloten keuken te hebben.’

Ook heerlijke Vega burgers
Een vegetariër zal niet snel een burgerbar binnen stappen, is dat terecht? Chris breekt direct in: ‘Maar wij hebben ook heerlijke vegetarische burgers! Met onze topper de bietenburger. Een foodblogster uit Amsterdam is bij ons de bietenburger komen eten en zij zette ‘m op Instagram. Maar liefst 61.000 mensen hebben die foto leuk gevonden! Die week erna was de bietenburger gewoon niet aan te slepen, we bleven maar bij maken. De Hanos belde zelfs op: ‘Wat jullie nu aan bieten afnemen, verkopen wij normaal gesproken niet eens in een jaar.’ Ik geloof ook echt dat dit de nieuwe marketing is.’

Free publicity
‘Het is heel bijzonder hoe mensen je bereiken. Laatst werden we gebeld door Viva of ze ons in het blad mochten vermelden. ‘Euh, ja natuurlijk kom maar foto’s maken…’. We hebben nog geen cent aan marketing uitgegeven, nog niet eens een kleine promo via Facebook. Waar ik echt super trots op ben is dat er laatst een top 10 van burgertenten in Nederland is uitgegeven en dat wij daarin staan!’

Is het terecht dat jullie in deze top 10 zijn beland, of is het meer geluk? ‘Nee, dat is echt wel kwaliteit, daar staan wij voor. Als iemand maar verkeerd kijkt aan tafel, dan gaan we er direct naartoe om, indien nodig, een nieuwe burger aan te bieden. Het helpt heel erg mee dat onze prijs/kwaliteit verhouding goed is. Soms pak ik op een product bewust minder marge, omdat het in mijn ogen anders uit verhouding zou zijn voor de klant. Het gevoel van mijn gast moet gewoon goed zijn. Gelukkig zie je ook dat het publiek steeds meer bereid is om voor kwaliteit te betalen.’

Kwaliteit boven alles
‘Voor de keuze van een goed stuk vlees zijn wij in gesprek gegaan met in totaal negen slagers. Uiteindelijk sprong daar één partij voor ons uit. Samen met deze slager hebben wij de kruiden, de maling en de grootte van de burger bepaald tot deze in onze ogen perfect was. Daarnaast bakken wij de burgers in de ‘Josper grill’, een Spaanse oven/barbecue, die gezien mag worden als de Rolls Royce onder de grills. Dit is vele malen bewerkelijker dan de standaard bereiding van grill en oven. De jongens staan op 300 – 400 graden te bakken, waarbij het erg moeilijk is om de juiste burger te bereiden. Spelen met luchttoevoer, kolen en het verschuiven van de burger zorgen voor de ultieme roodheid en rooksmaak in onze burgers. Iedere burger die eruit gaat moet gewoon fantastisch lekker zijn. Daarnaast werken wij samen met vijf brouwerijen en van al die partijen hebben we alle bieren in huis. We zijn begonnen met 35 bieren en inmiddels hebben we er al 50. Van licht tot heel zwaar, voor iedereen hebben we een lekker biertje. Je merkt wanneer een biertje qua looks van het flesje bij onze bar past, dat die ook vaker wordt besteld. Het smoelwerk verkoopt.’

Kritische noot
‘Tot de dag van vandaag luister ik naar iedere kritiek, zowel positief als negatief. Maar ik ga er wel mee doen wat ik denk dat het beste is voor Bar35. We nemen het mee als opbouwende kritiek. Het moeilijkste is wel om de focus die je hebt bepaald vast te blijven houden. Zeker als het een keer heel rustig is, dan ga je wel eens twijfelen of je het wel goed doet. Wanneer iemand dan een opmerking maakt, ga je daar over malen en lig ik er soms zelfs wakker van. Maar dan is het de dag daarop weer stampvol en zijn mijn twijfels gelukkig weer weg.’

Geluksmomentje
‘Ik word het meest gelukkig wanneer mensen met veel plezier over Bar35 praten, of dat nou de gasten of het personeel zijn. Zeker als mensen mij niet kennen en ze praten positief over mijn zaak, dan weet ik dat het oprecht is. Andersom vind ik het ook prettig als ik via mijn personeel of vaste klanten hoor als er iemand niet tevreden is, dan zal ik er alles aan doen om diegene alsnog een positieve ervaring te geven in Bar35.’

‘Al die recensie sites, daar word je pas kriebelig van! Er staan soms recensies tussen die gewoon niet waar zijn. Mensen die zeggen hier een bepaalde hamburger te hebben gegeten, maar die staat helemaal niet op onze kaart. En dan geven ze slechte kritiek, die dus niet gegrond is. Er is geen beginnen aan om daarop te reageren, maar zeker in het begin word je daar wel onzeker van.’

Waarom Den Bosch?
‘Op mijn zesde zijn wij vanuit Hilversum naar Rosmalen verhuisd, omdat mijn vader daar een baan kreeg. Vanaf mijn negentiende woon ik in Den Bosch. Ik ben heel erg op mijn plek en vooral het carnaval in Oeteldonk vind ik geweldig. Het is eigenlijk één groot dorp, waar ik mijn kindjes, familie en vrienden heb en dat wil ik echt niet missen. Daarnaast heb ik een fijn netwerk opgebouwd, waar ik vooral bij de start van Bar35 veel aan heb gehad. Ik voel me echt een Bosschenaar.’

Blijf bij jezelf
Een tip aan andere ondernemers? ‘Volg je plan! Ga voor kwaliteit en denk niet te moeilijk na. Je weet zelf het beste hoe het zit en dat moet je gaan dóen. Dat is wel een valkuil waar wij zijn ingetrapt. We hebben teveel naar de adviezen van anderen geluisterd en zijn nu uiteindelijk via omwegen toch bij onze eerste gedachte uitgekomen. Neemt niet weg dat die omwegen wel heel leerzaam zijn geweest.’

Zijn er nog meer ambities?
Zonder twijfel roept Chris volmondig ‘JA’ met een grote glimlach op zijn gezicht. ‘Ik verwacht dat Bar35 over een jaar wel op zichzelf kan draaien en dan komt er weer ruimte voor wat nieuws. Er zijn al heel veel plannen, maar daar kan ik nog niet over uitweiden. Mijn droom is om hier in Den Bosch een grote foodhall te starten. En dat wil ik dan graag doen met allemaal jonge ondernemers. We zijn bij de gemeente bezig geweest met het voormalig garagecomplex ‘Pompen en Verlouw’ in de Vughterstraat, maar helaas hebben ze voor een andere partij gekozen. Zoiets zou ik wel echt geweldig vinden.’

Chris is een ambitieuze Bossche ondernemer en een echte gastheer. Hij draagt een mooi steentje bij aan de horeca van Den Bosch en we zullen nog veel van hem gaan horen.

> bar35.nl

Tekst: Kris Borstel
Fotografie: Heidrun Klos
Meer #ruimdenkers op de projectpagina en het Facebookalbum van RUIM.