Het is vrijdagmiddag. Fotograaf Kiki de Bilde en ik gaan op pad naar Michiel van de Weerthof. Hij is, in tegenstelling tot de andere ondernemers waar we een reportage over maken, de enige die we al kennen. We hebben bij Michiel thuis afgesproken. „Mijn werkplek is eigenlijk overal en nergens, dus zullen we maar boven gaan zitten?”
—
„Dag Michiel. Anders dan bij de andere geïnterviewden ken ik je al een beetje, want je zat een jaar hoger dan ik op de kunstacademie. Toch de vraag: Waar kennen we je van? Wat doe je allemaal?”
„Waar je me van zou kunnen kennen? Dat is nogal wat geweest. Nu is het van Soundtreks. Joost van Pagee en ik maken interactieve audio avonturen.”
„Wat moet ik me daarbij voorstellen?”
„Ik houd van speuren en ronddolen, van de avonturenboeken van Tonke Dracht en Paul Biegel, van luisterboeken, van verdwalen in een stad die ik niet ken. Ik houd van de vertelwijze van games.
Wat we met de Soundtreks doen, heeft dat allemaal in zich. Het is augmented reality (toegevoegde realiteit) voor de oren; verhalen vertellen als in een game, maar dan zonder graphics. De ogen heb je vrij om mee rond te kijken, naar hoe leuk de wereld is. We maken de echte wereld tot een game, want de echte wereld is de beste game engine die er is!
De eerste Soundtrek die we hebben gemaakt is De Integraal, een interactief avontuur door Engelen dorp en de Haverleij. Momenteel ben ik twee projecten aan het afronden: De Mettertijd, een verhalende GPS audio-app door het heerlijk ronddwaalbare centrum van Harderwijk en De Abberant, de Jeroen Bosch zomertour door het Van Abbemuseum. En er komen nog meer Soundtreks aan!”
„Ik ken jou ook van je bandje De Rotte Herders, bestaat dat nog?”
„Nee, dat was voor de grap. Voor de lol met de accordeon muziek maken. Een beetje de toffe peer uithangen. Gaandeweg werden we er best wel goed in en hadden een ontzettend leuke energie. Met 4 optredens per week konden we er bijna van leven. Toen ontstond de vraag: moeten we dit professionaliseren? Nee, want dan gaat de sjeu ervan af. Het moet ‘voor de leuk’ blijven. Toen zijn we gestopt en ieder ons weegs gegaan. We zoeken elkaar nog wel eens op.
Ik ben nu bij een hele leuke band aangehaakt waar ze eerst Engelstalig zongen en nu ook Nederlandstalig. In deze band kan ik bescheiden op het podium staan. Daardoor vind ik het leuk om te doen.”
„Je studeerde autonome (visuele) kunst, maar maakte muziek…”
„Ja, eigenlijk maakte ik geluid en muziek. Het ging mij om contextverandering. Dat kan met muziek heel goed. Visuele kunst vond ik eigenlijk best saai en al dat artistieke gelul er omheen. Toch heb ik wel veel aan de academie gehad. Ik studeerde eerst illustratie en grafisch. Bij grafisch leerde ik vraaggestuurd denken: hoe kun je iets zo overbrengen dat het voor de ander ook communiceert? Dat kun je naar de opdrachtgever toepassen, maar ook naar jezelf. Daar heb ik nog steeds veel aan. De kunstacademie gaf me de vrijheid om alles wat ik belangrijk vond niet stuk te laten gaan. Ik maakte me onaantastbaar voor de dogma’s van het onderwijs.
In de 4e werd het echt leuk. Toen ging ik rare muziekfilmpjes maken met een wisselwerking tussen beeld en geluid erin. Ze gingen over hoe alledaagse dingen muziek in zich kunnen dragen. De verzekeringsflat in Tilburg heeft een glazen corridor waar mensen de hele dag doorheen lopen. Die gebruikte ik dan als partituur. Ik ging instrumenten bouwen die niet bestonden. Het spelen was dan heel moeilijk, maar dan was niemand er goed in én het leverde wel visuele tofheid op.
Na de academie dacht ik: waarom zou ik moeilijk artistiek doen? Moeizame concepten eromheen bedenken. Ik wil gewoon muziek maken!”
„Welke vorm gaf je daar aan?”
„Ik deed van alles. Speelde in bands van mezelf en van anderen. Maakte en bracht Nederlandstalige liedjes onder de namen Weerthof, Man met Pijp en Vinex. Ik speelde andermans liedjes, toerde met bands rond in Belgrado en Berlijn, Portugal.
Goed, toen dacht ik: hier wil ik mijn knaken mee verdienen! En ben gewoon in het diepe gesprongen.”
„Dan komen we nu op het punt ondernemerschap. Ik vroeg mij af: wat vind je ervan dat kunstenaars nu ondernemer zijn?”
„Dat is nu de hegemonie, de tendens van de tijd. Ze doen maar.
Toen ik ging ondernemen ging ik dus in het diepe, met m’n billen bloot. Ik merkte dat de wereld niet stond te wachten op nóg een toegepaste componist. Het kostte absurd veel moeite om opdrachten te genereren en ik had geen goed netwerk. Daarnaast vind ik dat de muziekindustrie niet meer innoveert.
Toen kwam Joost, die net een community art project had gedaan met geluid. Hij belde mij om daar een audiotour van te maken. Waar ik toen achter kwam is dat ik niet alles zelf meer hoefde te doen. We konden de taken verdelen en zoveel meer bereiken met meerdere mensen.
Ik vind het ondernemen leuk en heb het ook nodig. De wisselwerking tussen autonome ideeën en vragen van buitenaf houden mij gaande. Als ik alleen in mijn eigen wereld zou werken zou ik opdrogen en dat geldt ook voor het alleen maar werken in opdracht.
Daarnaast vind ik het fijn dat er een financieel moeten is, omdat ik de huur moet betalen. Ik vind dat een eerlijker argument dan artistiek wollige praat. Geld is niet per se super leuk ofzo, maar je weet wel wat je eraan hebt.”
„Wat zie je als de voordelen van het ondernemerschap?”
„Het ondernemerschap is een methode om te blijven leren, innoveren en vaardigheden erbij te pakken. Het is super fijn dat je vrijheid hebt en niemand anders dan jezelf ervoor verantwoordelijk kunt houden. Je verdient je eigen knaken op je eigen voorwaarden.”
„En wat zie je als de nadelen?”
„Je bent het altijd, je staat nooit uit. Dat ben je als kunstenaar, maar als ondernemer al helemaal. Het gaat over het artistieke, representatie, communicatie, acquisitie, vooruit denken, kwaliteit leveren, zorgen dat alles haalbaar blijft. Daar kun je altijd en overal mee bezig zijn.”
„Hoe zorg je voor je rust als je altijd aan staat?”
„Ik benader mijn werk soms als een baan en houd dan even een 9 tot 5 mentaliteit aan. Dat moet ook wel, na 3 burn-outs.”
„Wat doe je dan met je vrije tijd?”
„Ik ga ergens staan, met mijn veldrecorder apparatuur. Dan wordt ik zelf een microfoon en onzichtbaar. Zo luister ik naar vogels of naar mensen of het geluid van een brommer.”
„Dat klink verdomd veel als werken…”
„Ja, dat is zo. Maar mijn hobby is mijn werk en mijn werk is mijn hobby. Om vrij te nemen heb ik mezelf eens gedwongen een verslavende game te gaan spelen en films kijken, maar dat lukte niet. Koken en kookprogramma’s kijken geven me wel rust. Rondstruinen op de parfum-afdeling ook.”
„We gaan nog even terug in de tijd. Hoe was je als kind?”
„Ik was altijd zelf verzonnen liedjes aan het zingen en muziek aan het maken. Mijn ouders hebben me zoveel mogelijk kanten van het leven willen meegeven; van cultureel verantwoord tot volks, van elitair tot populair, van kantine tot museum. Dat brede fundament zie je nog steeds terug in mijn werk.”
„Hoe zie je dat terug? Waar liggen je interesses?”
„Van de vele vormen van verhalen vertellen als boeken, muziek en games tot de storytelling van de echte wereld zoals architectuur, stedenbouwkunde, geschiedenis en hoe dit alles causaal samenhangt.”
„Wat wil je de wereld of Den Bosch bieden?”
„Kijk en luister naar de wereld! De wereld is je speeltuin, je game. Den Bosch is daarin heel lang een voedingsbodem geweest, een inspiratie met geluiden, een thuis met vrienden.”
„En nu, de toekomst?”
„Ik vind Soundtreks een prachtig medium, waar nog heel veel mooie verhalen mee te vertellen zijn. Het interessantst vind ik dan de non-fictie verhalen. We willen met onze Soundtreks laten horen hoe fantastisch de wereld is.
Wat me prachtig lijkt is dat Soundtreks binnen een paar jaar uitgroeit tot een bedrijf waarmee we anderen inkomsten kunnen bieden; werkgever kunnen zijn. Op persoonlijk vlak wil ik anderen kunnen inspireren, zoals ik ook door anderen geïnspireerd ben.
Het is daarbij fijn om te ervaren dat de tijd rijp is voor de dingen die we willen doen.”
> www.michielvandeweerthof.nl
> www.soundtreks.nl
Tekst: Roos Terra
Fotografie: Kiki de Bilde (check haar Facebook en website)
Meer #ruimdenkers op de projectpagina en het Facebookalbum van RUIM.